Paranın zaman değeri, bugün bir miktar paranın gelecekteki aynı miktardan daha fazla olmasını öne süren finans konseptidir. Örneğin bugünkü 100TL, paranın zaman değeri nedeniyle 1 yıl sonraki 100TL’den daha fazladır. Bunun temel nedeni bugünkü paranın 1 yıl boyunca taşıyacağı getiri kapasitesidir. Enflasyonist ortamlarda, zamanla azalan paranın satın alma gücü sebebiyle paranın zaman değeri ile enflasyon arasında bir bağlantı olduğu düşünülür ancak gerçekte kavram olarak birbirlerinden bağımsızlardır. Yani enflasyonun sıfır olmasında dahi bugünkü değer ve gelecek değer birbirlerine eşit olmayacak, bugünkü 100TL, gelecekteki 100TL’den değerli olacaktır. Ayrıca, gelecekteki 100TL, bugünkü 100TL’den daha değersiz olacağı için paranın zaman değeri, paranın yıpranma payı olarak da ifade edilebilir.

Rasyonellik, felsefi açıdan akılcılık anlamına gelmektedir. Rasyonel karar alma süreci ise bireylerin kendilerine en yüksek faydayı sağlayacak seçimleri yapma sürecidir. Finansal açıdan rasyonellik, yatırım kararlarında duygu ve yanlılıklarından arınarak, en yüksek faydaya ulaşma amacıyla yatırım kararları almaktır. Diğer bir ifade ile rasyonel yatırımcı, yatırım kararlarında maksimum faydayı hedefler ve bunun için de yatırım alternatiflerini yalnızca risk ve getirilerine göre değerlendirir. Aynı risk seviyesinde en yüksek getiriyi sağlayan seçenek ve aynı getiri seviyesinde en düşük risk taşıyan seçenek finansal açıdan rasyoneldir. Ancak yatırımcının hangi risk seviyesini tercih edeceği, tamamen riske duyarlılığı ile ilgilidir. Yüksek risk almayı seven ve riskten kaçınan yatırımcılar arasında rasyonalite açısından bir çelişki yoktur. Davranışsal finans alt disiplini ise insanın rasyonel olmasına itiraz ederek, yatırımcıların duygusal olduklarını önesürer.

Finansal okuryazarlık, ömür boyu finansal refah sahibi olmak için, mali kaynakların etkin yönetilmesini sağlayacak bilgi ve becerileri kullanma yeteneğidir. 2008 mortgage krizi bize, kötü bir finansal kararın beklenmedik bir şekilde, çok geniş bir alanı etkileyecek sonuçlar doğurabileceğini göstermiştir. Bu nedenle de finansal okuryazarlık konusunda çalışmalar kriz sonrasında önem kazanmıştır. Finansal okuryazarlık, bireylerin alacakları finansal eğitim ile kendi bütçelerini oluşturmasını, gelir ve giderlerini yönetmesini, birikim yapmasını ve bu birikimlerini rasyonel bir biçimde yatırıma dönüştürmesini amaçlar.

Finans paranın nasıl yönetileceği ve gerekli fonun nasıl sağlanacağı konularını içeren ana alandır. Firmaların, bireylerin ve devletlerin faaliyetlerini ve projelerini gerçekleştirmek için kaynağa, diğer yandan ise bulunan kaynağın varlık ve projelere tahsis edilme ihtiyacı vardır. Finans, bir yandan bu kaynağın temini, bir yandan bulunan fonların varlıklara dağıtımı ve yeniden yatırılması ile ilgilenmektedir.